خطر گران شدن کاغذ از دید آیت الله سیدمحمد خامنه ای
به همت بنیاد حکمت اسلامی صدرا، شماره ۹۶ فصلنامه «خردنامه صدرا» به سردبیری و مدیرمسئولی آیت الله سیدمحمد خامنه ای منتشر شد.
در سرمقاله این شماره که به قلم آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای نوشته شده، آمده است:
یکی از پدیده‌های بشری در تاریخ که از آن با اهمیت زیاد یاد می کنند، اختراع «خط» در هزاره‌های سوم یا پنجم ق.م در ایران، و شاید در نقاطی دیگر، می باشد. کشف و اختراع خط سبب شد که دورانهای گذشته را به دو دوره پیش از تاریخ و پس از تاریخ تقسیم کنند. اهمیت خط در این است که میراث تجربه و دانش بشر که شفاهی و سینه به سینه منتقل می شد به صورت نگارش در اوراقی محفوظ برای آیندگان و نسلهای بعد باقی می ماند و از برکت خط و کتاب و کتابت و صنعت چاپ بود که دانش بشری به سرعت رشد کرد و فرهنگها را غنی ساخت و تمدنها را گسترش داد.
«کتاب» یکی از دستاوردهای مهم بشر برای حراست از دانش و تجربه خود و سپردن به نسلهای پس از خود است و تاریخ در اهمیت کتاب نشان می دهد که دشمنان تمدن و دانش ایران باستان که از یونان به ایران سرازیر شده بودند، چگونه در کنار تخریب آثار ظاهری تمدن، به نابود کردن کتابهای علمی آن زمان همت گمارده و تا چه اندازه از این طریق ایران امروز را از ثروتهای کهن خود محروم ساختند.
امروز گرچه پدیده و ابزارهایی رسانه‌ای که به «فضای مجازی» مشهور شده‌اند و رقیب کتاب گردیده و ارتباط اذهان بشر را با آورده‌های خود که گاه بدآموزی اخلاقی و سیاسی دارد به هم می‌آمیزند و در واقع خطری برای رواج کتاب شمرده می شود و دور از دسترس عوامل و موانع حکومتی به تخریب عقاید و فرهنگ و اخلاق مردم ایران می پردازد، اما خطر دیگری نیز رشد دانش و فرهنگ و آموزش و پژوهش را دچار ضعف و فتور می نماید و مقصود اصلی از این نگارش است و آن موضوعی به ظاهر ساده و کوچک بنام مسئله «کاغذ» است اما به قدری مهم و اساسی است که کمبود و گرانی آن سبب شده بسیاری از کتب مهم و مجلات مفید از نعمت چاپ محروم بمانند یا در تعدادی اندک چاپ شوند و به دست افراد کمتری برسند و به دلایلی از این گونه، بهای کتاب نیز گران شده و بسیاری از اربابان نیاز، از خرید آن ناامید باشند و بدین صورت، سدی بزرگ میان کتاب و کتابخوان قرار گیرد، و این یک ضایعه علمی و فرهنگی است.
کاغذ در حوزه کتاب و نشریات تمدن ساز، تنها یک کالا نیست که دستخوش تغییرات بازار شود و بهای آن فراز و نشیب داشته باشد بلکه موضوعی مهم و دارای موقعیت سوق‌الجیشی فرهنگی و سیاسی (استراتژیک) است، زیرا دشمن می تواند از این ناحیه، افراد این ملت را از تألیف و طبع و نشر کتاب که تا حدودی تحت نظارت دولت است دور نماید و از سوی دیگر از فضاهای رسانه ای خود به تأثیرگذاری بر اعتقاد و اندیشه و دانش مردم ما روی آورده و به نابودی آن بپردازد.
در صحنه‌ای چنین، ضروری است که به این موضوع حساس در عرصه جنگ نرم دشمن با ما، بیشتر توجه شود و سیاستی جدای از دیگر امور و مقدماتی اقتصادی برای ارزانی بهای تمام شده کتاب تدوین گردد.
گرچه برخی اقدامات جزئی دولتی در جریان است اما خطر دور شدن مردم دانش‌پژوه و دانشجوی ما از کتاب، و هضم و جذب شدن آنها در ابزارها و رسانه‌های دشمن در کمین، همچنان باقی است و همتی بلند و عزمی جزم و نظارتی ویژه می طلبد.