تاریخچه کاغذ

چینی ها نخستین مردمانی بودند که کاغذ را اختراع کردند.
ابتدا کاغذ ها دست ساز بودند و به شکل اهار دار بودند.
در ایران قدیم از پنبه و کتان برای تهیه کاغذ استفاده میکردند و به صورت رسمی در سال ۱۳۱۳ شمسی در کرج اولین کارخانه کاغذسازی شروع به کار کرد و اما در اروپا برای اولین بار در فرانسه در سال ۱۷۹۸ میلادی اولین ماشین کاغذ سازی توسط اقای لوئیس رابرت اختراع شد و سپس در سال ۱۸۰۴ نمونه پیشرفته تری در انگلستان ساخته شد.
که امروزه در اسیا کشور های اندونزی – چین – هند – ژاپن – کره و تایلند و مالزی و اخیرا کشور بنگلادش دارندگان کارخانه های تولید کاغذ می باشند در اروپا کشور های فنلاند – پرتغال – سوئیس – رومیه – المان – اتریش و ایتالیا دارندگان برند های برتر تولید کاغذ می باشند و در قاره امریکا کشور برزیل – امریکا و کانادا دارندگان کارخانه تولید کاغذ می باشند در افریقا افریقا جنوبی و مصر و در اقیانوسیه کشور استرالیا تولید کاغذ تولید کننده کاغذ می باشد و امروز تنوع و مصرف کاغذ بخش عظیمی از تجارت دنیا را به خود اختصاص داده است.

نوشتن پیش از ساخت کاغذ

بشر قبل از پیدایش زبان ابتدا با کندن غارها هم گرایش خود به نوشتن و تصویر کردن را نشان داد و هم نیاز به خلق زبان. بعد از دوره غارنشینى و با به وجود آمدن زبان، قالب هاى خشتى به اصطلاح نخستین کاغذى بودند که بشر اقدام به نوشتن بر روى آنها کرد و حتى فرامین شاهان عهد کهن بر روى قالب هاى خشتى نوشته مى شد.

پیش از ساختن کاغذ، مردمان باستان برای ماندگار کردن نظرهای خود از کنده‌کاری روی سنگ و چوب و لوح‌های گلی بهره می‌گرفتند. سومری‌ها از هزاره‌ی چهارم پیش از میلاد بر لوح‌های گلی می‌نوشتند. بابلی‌ها این روش را از سومری‌ها آموخته و کتاب‌خانه‌ی بزرگی از لوح‌های گلی درست کرده‌ بودند. آن‌ها گل را به صورت ورقه‌ای کلفت در می‌آوردند و پیش از آن که خشک شود، دانسته‌های خود را به خط میخی روی آن کنده‌کاری می‌کردند. سپس، آن را در آفتاب خشک می‌کردند یا در کوره‌‌های سفال‌پزی، می‌پختند.

از این لوح‌های گلی پخته، شمار زیادی از ویرانه‌های شهرهای باستانی میان‌رودان، به‌ویژه بابل، به دست آمده است.

استفاده از پوست جانداران به عنوان کاغذ

دست‌کم از هزاره‌ی دوم پیش از میلاد، آدمیان آموختند که می‌توانند از پوست جانوران کاغذ چرمی (پارشمن) بسازند. ایرانیان روی پوست گاو، گاومیش و گوسفند و رومی‌ها بر پوست خر وحشی می‌نوشتند. پوست‌ها پس از دباغی و صیقل‌کاری به اندازه‌ی نازک و نرم از کار در‌ می‌آمدند که در زیبایی و نیکویی شاهکار به شمار می‌آمدند.

پارشمن ایرانی ویژگی‌های بهتری داشت. برای نمونه، ایرانیان برای از بین بردن بوی ناخوشایند چرم، در روند ساختن پارشمن، به آن گلاب می‌افزودند. اوستا را نخستین‌بار روی ۱۲ هزار پوست گاو نوشته بودند. عرب‌ها نیز روی پوست می‌نوشتند، اما چون گران بود، تنها برای نوشتن چیزهای بسیار مهم، مانند قرآن و قراردادها و پیمان‌نامه‌ها از آن بهره می‌گرفتند. آن‌ها نوشته‌های خود را بیش‌تر بر استخوان شانه‌ی شتر یا سنگ‌های نازک سفید یا شاخه‌های پوست کنده‌ی درخت خرما می‌نوشتند. معروف است که ایرانیان در دوران خلفا جز بر پوست کلفت و نازک بر چیزی دیگر نمی‌نوشتند و می‌گفتند که «ما جز بر آنچه در مملکت ما فراهم می‌شود بر چیزی دیگر کتابت نمیکنیم».